Van dramadriehoek naar winnaarsdriehoek. 

Waarom noemen wij  het eigenlijk dramadriehoek? nou, omdat alle rollen te maken hebben met het creëren van drama. 

Transactionele analyse oftewel TA is de term die gebruikt wordt voor de persoonlijkheidstheorie. In de dramadriehoek is er sprake van een driehoeksvorming namelijk:

• De aanklager
• De redder
• Het slachtoffer

Dit zijn de drie basisrollen in een discussie en miscommunicatie. Mensen positioneren zichzelf onbewust in deze punten van de dramadriehoek. Door middel van communicatie met anderen voorzien mensen zich in bepaalde behoeftes. De rollen zijn niet vast, maar kunnen per communicatie wisselen. Kenmerken van alle rollen in de dramadriehoek is dat niemand de verantwoordelijkheid draagt voor zichzelf, 

de aanklager communiceert, omdat men ontevreden is en de ander de schuld geeft. De aanklager is boos, oordelend en heeft door zijn boosheid niet in staat te vertrouwen op het kunnen van de ander.

De redder draagt continu oplossingen aan voor anderen en neemt de problemen van anderen hoog op. Redders lossen nog liever de problemen van anderen op dan dat ze een conflict aangaan of iemand op zijn verantwoordelijkheden wijst. Uit dit gedrag blijkt dat de redder niet erkent dat de ander het vermogen heeft om voor zichzelf te denken en op te komen. 

Het slachtoffer voelt zich, zoals de naam al doet vermoeden, het mikpunt van vrijwel alles in zijn of haar leven. Slachtoffers halen zichzelf naar beneden en voelen zich minderwaardig. 'Ja, maar' en 'Daar kan ik niet aan doen' zijn uitspraken die bij het slachtoffer passen.

Het probleem van deze communicatie is dat niemand zijn of haar eigen verantwoordelijkheid neemt. hiermee is het als het ware een cirkel van misscommunicaties.

Men moet zorgen om uit alle rollen van de dramadriehoek te blijven. De eerste stap in het doorbreken van de driehoek is in situaties te herkennen dat je een van de rollen inneemt en hierop anticiperen.

Pas als je ziet wat je werkelijk aan het creëren bent, kun je uit de dramadriehoek stappen en verantwoordelijkheid nemen voor je gedrag.

Naast de dramadriehoek heb je natuurlijk ook een winnaarsdriehoek, deze bestaat uit:

• Realisme
• Feedback geven en feedback vragen
• Helpen

Om in de winnaarsdriehoek terecht te komen is een flinke dosis zelfkennis vereist. Het slachtoffer heeft realiteit nodig om zijn eigen verantwoordelijkheid te nemen in plaats van andere als schuldige aan te treffen. Verder moet het slachtoffer zelf op zoek gaan naar oplossingen voor problemen.

De aanklager kan zijn gedrag positief ombuigen door op een vriendelijke en constructieve manier feedback te geven. Het aangeven van grenzen is een zeer belangrijk middel voor de aanklager om in de winnaarsdriehoek te komen.

De redder kan zijn gedrag ombuigen in hulp door duidelijke afspraken te maken en nooit iets meer te doen dan dat. Zo kan hij voorkomen dat er te veel hooi op zijn vork terecht komt en anderen misschien wel misbruik van hem maken.

Man zit op zijn werk en wordt gebeld door zijn vrouw . Ze vraagt of haar man, na zijn werk, een boodschap wil meenemen omdat zij die is vergeten. Haar man geeft aan dat hij dat graag doet.

Vervolgens komt haar man thuis en……………boodschap vergeten. Zijn vrouw schiet in de aanklagerrol: ”Jij vergeet ook altijd alles!” haar man schiet voorts in een slachtofferrol: “Ja maar, mijn baas kwam naar me toe en ik moest op het laatst nog iets afronden, daar kan ik toch ook niets aan doen?’ Dochter van 14 komt de trap af en hoort dit schouwspel aan en vervalt in de redder rol door te roepen: ”Kom, we gaan eerst gezellig eten en dan haal ik wel die boodschap”.